مرامنامه حزب وطن

بنام خداوند بخشاينده و مهربان

     وطن محبوب ما افغانستان كشور واحد، مستقل، اسلامی، مهد تمدنهای باستانی ، دارای تاريخ كهن ، مردم با شهامت ، سنن پسنديده و غنای طبيعی است.

     افغانستان سرزمين نهضت ها و مبارزات ملی ، آزاديخواهانه و مهد پرورش رجال و شخصيت های نامدار و پر افتخار است . تاريخ وطن ما مشحون از مبارزات و مجاهدات مردم ما بخاطر دفاع از عقايد دينی ، سرزمين ، آزادی ، ارزشها ونواميس ملی ، تحكيم وحدت ملی و تعميم دموكراسی است . اين مبارزات در تلاش نيروهای آزاديخواه ، ضد استعمار، ضد استبداد و نهضت های روشنفكرانه انعكاس درخشان يافته كه صفحات تـاريخ پرافتخار ملی ما را زينت بخشيده ، تجارب غنی و درسهای آموزنده را برای نسلهای بعدی نهضت ترقيخواهانه ، به ارمغان گذاشته اند ، كه در صورت توجه به اين تجارب و درسها ، پالایش ، غنا و انسجام آن بمثابه دستگاه اندیشه یی ـ سیاسی ، ميتوانستند و ميتوانند بمثابه چراغ ، راه پرفراز و نشيب مبارزات وطندوستان ترقيخواه افغان را روشن سازند.

      اما باتأسف حين تشكل مجدد سازمانی طی “دههً دموكراسي”( 1343ـ1352 هـ ش) ، كادر متبارز رهبری سياسی افغانستان ، بی توجه به تجارب و درسهاي فوق الذكر ، نهضت را از بستر طبيعی آن انحراف داده ، تحت تاثير جنگ سرد ميان ابر قدرت های جهانی، گرايشات ايديولوژيك (چپ و راست) را تبارز و سرانجام برخلاف منافع ملی ، كشور را درشرايط اوج اين جنگ ، به گِرهگاه رقابت ميان قدرت های مذكور و اقمار منطقوی شان ، مبدل ساختند ، كه در نتيجۀ آن بهانه برای مداخلات گسترده خارجی در امور كشور را تدارك و خود بمثابه عوامل داخلی اين مداخلات ، چه بسا بـا توسل به قوای نظامي و سلاح ، در تقابل باهم عمل كردند.

    تجاوز نظامی  اتحاد شوروي در 6جدي 1358، تشديد و گسترش مداخلات علنی قدرت های جهان وكشورهای رقيب منطقوی را در امور داخلی افغانستان ، باعث گرديد وبر پيچيدگی اوضاع چنان افزود كه حتی بعد از اخراج نيروهای متجاوز از كشور  كه بر بنیاد اعلام و تعمیل مشی مصالحه ملی و مبتنی بر توافقات ژينودر 26 دلو 1367 صورت گرفت  نيز نه تنها اين مداخلات وجنگ های خونين ناشی از آن ، قطع نگرديد ، بلكه با نقض توافقات مذكور و بعد با ناكام ساختن پلان صلح پنج فقره يی  سرمنشی ملل متحد در 27 حمل 1371 و نتايج بعدي آن (توطئه خارجی فروپاشی حزب وطن از داخل ، فروپاشی ساختار های دولتی منجمله قوای مسلح جمهوری افغانستان ، انتقال قدرت به مجاهدين، تداوم جنگ داخلی، ظهور و به قدرت رسانيدن طالبان و تبديل افغانستان به مركز بين المللی بنيادگرايی، تروريزم و توليد مواد مخدر) اين بحران وجنگ ناشي ازآن ، عمق و گسترش هرچه بيشتر يافت كه قيمت آنرا مردم افغانستان با شهادت ، معيوبيت و معلوليت ده ها هزار تن از فرزنـدان شان، مهـاجرت صدها هزار خانواده ، منجمله روشنفكران و كادر هاي ملی ، ويرانی كشور، غارت و نابودی نهاد هاي اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی  و با زمينه يافتن نفاق ملی، پرداختند.

     حوادث سالهای جنگ، رقابت های درونی هريك از جوانب متخاصم داخلی و رويارويی اين جوانب بر سر حفظ ، تحكيم و يا بدست آوردن قدرت و بالاخره اوضاع ماهيتاً جديدي كه بعد از اضمحلال اتحاد شوروی ( دسامبر 1991) و بخصوص بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001 ، شكل گرفت و با مداخله نظامی ایالات متحده امریکا و جامعه جهانی به سقوط اداره طالبان و توافقات بن (دسامبر2001 ) انجاميد ، طرفهاي متخاصم داخـلي در قضيه افغـانستان را ازلـحاظ ايديولوژيك وتشكيلاتی به بحران كشيد وفروپاشی آغاز شده سياسی  تشكيلاتی  اين نيروها را سرعت هرچه بيشتر بخشيد . در تداوم اين فروپاشی ، نيروهای بالنده و مستعدي سربلند نمودند كه  بانقد علمی گذشته ، تمايل جهت پيوستهاي فكري  سياسی و تشكيلاتی جديدی را تبارز ميدهند. 

     یکی از نیروهای فوق ، وظیفه انسجام دوباره اعضای حزب وطن و حضور مجدد این حزب در وضعیت سیاسی  کشور را در برابر خویش قرار داد . حضور مجدد حزبی را که قبل از همه و بمثابه نیروی پیش قرآول ، تحت رهبری شهید دوکتور نجیب الله در جریان شدت تقابل مسلحانه در دهه شصت خورشیدی ، به حقیقت انحراف نهضت ترقیخواهانه کشور از بستر طبیعی آن دست یافت ؛ گرایشهای متخاصم ایدولوژیک را نقد کرد ؛ با حل نظامی معضله افغانستان مخالفت نمود ؛  به تجارب تاریخی نهضت های ترقیخواهانه کشور ، ارزشهای دین مقدس اسلام و سنن و عنعنات پسندیده کشور رجوع نمود و بر بنیاد این ارزشها و وضعیت موجود ، اندیشه سیاسی مصالحه ملی را انسجام بخشید ؛  مشی مصالحه ملی را بر مبنای تفاهم بین الافغانی اعلان کرد و راه حل سیاسی و صلح آمیز معضله افغانستان را برگزید .   

     در چنين اوضاع است كه حزب وطن با تکمیل پروسه انسجام مجدد و مبتنی بر ارزشهای دموکراتیک قانون اساسي جديد افغانستان ( مصوب لويه جرگه مورخ 22قوس  14 جدي 1383) و قانون احزاب ( نافذ شده در 22 ميزان 1382) ، به دور جدیدی از مبارزه و فعالیت خویش آغاز مینماید . بنابرین حزب وطن از تاسیس وهمان آغاز فعالیت خویش نيروي ماهيتاًجديد سياسی است كه از متن نهضت آزاديبخش و ترقيخواه افغانستان و بمثابه وارث اين نهضت ، قامت برافراشته ، با درنظرداشت درسها و تجارب حاصله از آن ، بدون ذهنيگری ، شتابزدگی وآرمانگرايی ، متكی بر تحليل های علمی از اوضاع اجتماعی ، اقتصادي وفرهنگي كشور، اوضاع منطقه و جهان و با احساس مسووليت در برابر مردم وتاريخ افغانستان ، یک بار دیگر وارد وضعیت سياسي كشورگرديده ، باروحيه همكاری و تفاهم صادقانه باساير نـيروهاي ملی ، تحول طلب ، ترقيخواه و طرفدار جامعه مدنی ، جهت غلبه بر مشكلات كنونی و در ضديت با هرگونه  گرايشهاي عقبگرايانه و محافظه كارانه ، عمل مينمايد .

     خصلت ملي و دموكراتيكِ مبتنی بر ارزشهای ترقیخواهانه فرهنگ افغانی ، مشخصه اساسی و سرشت حزب وطن محسوب ميگردد . حزب در پندار ، گفتار و كردار خود به اين ارزشها كه ريشه های عميق در فرهنگ و ارزشهای عام بشری دارند ، متعهد است . برين بنياد حزب وطن طرفدار تحولات عميق و كيفی اجتماعی و اقتصادی است، اما دستيابی به اين تحولات را با توسل به توطئه ، عمل نظامی ، اِعمال زور و خشونت ، انحصار قدرت ، سوق جبری جامعه در مسير كليشه های ذهنی و پرش از مراحل ضرور رشد و تکامل اجتماعی ـ اقتصادی ، كاملاَ مردود ميداند و معتقد است كـه تحولات اجتماعی  اقتصادی در نتيجه تلاش ميليونها انسان برای دگرگون ساختن وضع نامطلوب موجود و نيل به ترقی، عدالت اجتماعی و رفاه عامه در يك پروسه ريشه دار تاريخی ، تحقق ميپذيرد . بنابرين حـزب پشتيبان پروسهۀ  تحقق رشد وانكشاف اجتماعی  اقتصادی و شگوفايی هرچه بيشتر فرهنگ ملی ، با خصلت تدريجی و صلح آميز آن ميباشد ، كه با اشتراك آگاهانه و داوطلبانه ميليون ها انسان هموطن ما ميبايد صورت گيرد . حزب نقش خويش را در اين پروسه بمثابه نيروی آگاه و متشكل سياسی ، در ترويج افكار و انديشه های ترقيخواهانه ، سمت دادن و رهبری حركت سياسی هموطنان برای دستيابی به اهداف مذكور، ايفا مينمايد.

     حزب وطن با اتكا به مختصات جامعه افغانی ،  وظايف اساسی خويش را در مرحله كنونی ، مبارزه بخاطر استقرار صلح واقعی و عادلانه ، اعمار مجدد ، انكشاف اقتصادی و اجتمـاعی وبمنظور ارتقـای سطح رفاه مردم ، تامین پروسه قانونمند خودآگاهی و وحدت ملی ، گسترش  و تعميق  دموكراسی قرار داده و در  نهایت از پروسه ایجاد ، تحکیم ، گسترش و تعمیق ارزشهای جامعه رفاه در عرصه های زیستی ، اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی حیات جامعه ، دفاع نموده از نقش ساختارهای جامعه مدنی به هدف تامین مشارکت آگاهانه مردم درین پروسه حمایت مینماید . ما جامعه رفاه را متشکل از افراد آزاد و با حقوق مساوی می پنداریم که آنان در یک نظام اجتماعی مردم سالار و حقوق بنیاد از امکانات برای تامین امنیت و رفاه اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی برخوردار گردیده ، حقوق و مکلفیت های قانونی شان را در پروسه زیست باهمی درک و توأم با تبارز فرهنگ عالی و احساس قوی هموطنی تعمیل نمایند . 

 حزب وطن برای دستيابي به اهداف دورنمایی فوق، مرامنامه ذيل را كه با احكام دين مقدس اسلام ، قانون اساسي كشور، مفاخر ملی ، اصالت افغانی و ارزشهای عام بشری مطابقت دارد، مطرح نموده ، تمام اعضا و هواداران خويش را جهت بسيج مردم درجهت مبارزه برای تحقق آن فرا ميخواند.

           درعرصه  سياسی :

       ـ  حزب براساس سرشت ملی خويش از استقلال ، حاكميت ملی و تماميت ارضی كـشور ، حفظ و استحكام وحدت ملی افغانی دفاع نموده ، درصورت تهديد منافع ملی ، بر رجحان اين منافع بر منافع حزبی ، طبقاتی ، قشری ، صنفی ، قومی ، قبيلو ی، سمتی و محلی تأكيد مينمايد.

       ـ براي تامين حيات مدنی معاصر ، تاسيس و تقويت نهاد های سياسی ، اجتماعی و فرهنگی دموكراتيك را با سهمگيری مناسب وبدون تبعيض همه اقوام ، پيروان مذاهب و ساكنين مناطق مختلف كشور ضرور پنداشته ، ازتحكيم قانونيت ، رعايت اصول دموكراسی ، کثرت گرایی سياسی ، تعميل انتخابات آزاد ، مستقيم ، سری ، مساويانه و دموكراتيك به ترتيبی  كه هيچ نيروی سياسی و گروه های اجتماعی اعم از زنان و مردان از شركتِ با حقوق مساوی ( يك فرد يك رای) در آن مستثنا نباشند ، پشتيبانی نموده، معتقد است كه حاكميت  سياسی به مردم افغانستان تعلق دارد ، اين مردم افغانستان اند كه حق دارند از طريق انتخابات قانونی در مورد تعويض مشروع حاكميت تصميم بـگيرند . بنـابرين حزب با انتقال قدرت به طرق غير قانونی و نامشروع منجمله با توسل به زور، اسلحه ، توطئه و كودتا  مخالف است . به همين جهت ما از نفی كامل تمايلات نظاميگرانه در احزاب پشتيبانی مينمائيم . به عقيده ما نظام قانونی زمانی تكميل ميگردد كه  اتباع افغانستان و نهاد هـای جامعه افغانی به شمول ارگانها و مقامات دولتی حقوق و مسووليت های متقابل قانونی داشته و قانون بر ايشان بطور يكسان و بدون تبعيض و تمايز تطبيق گردد .

        ـ حزب وطن لويه جرگه را نهاد سياسی عنعنوی و باستانی افغانستان برای اتخاذ تصاميم درموارد مسايل اهم ملی دانسته از آن توأم با تكامل نحوه دعوت و ترکیب اعضا ، محتوای كار و طرزالعمل تصميم گيری آن در هماهنگی با مقتضيات دموكراسی ، پشتيبانی مينمايد . به همين ترتيب ما از تشكيل جرگه ها  بمثابه يکی از ارگانهای ساختار دولتی در مركز و تمام واحد های محلی قدرت و اداره دولتی دفـاع نمـوده ، جهت انتقال صلاحيت های قانونی به جرگه های مذكور برای حل مسايل اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ساحه مسووليت شان، مبارزه مينمائيم .

        ـ حزب بخاطر حفظ و حراست نواميس ملی در حاليكه از تشكيل اردوی ملی با کمیت مطابق به ضرورت و با پرسونل كارآزموده ، مجرب ، با كادر مسلكی تحصيل يافته و سمبول وحدت ملی و همچنان بر استفاده ضرور و لازمی از سایر امکانات ، پشتيبانی مينمايد ؛ معتقد است كه مسايل مورد اختلاف داخلی به طرق سياسی ،  صلح آميز و عادلانه حل و فصل گردد . همچنان در صورت رفع تضمین شده تهدید های خارجی ، از هر نوع تلاش بخاطر تثبيت اصل بيطرفي دايمی و غیر نظامی ساختن افغانستان از طـريق عقـد توافقـات و تضمين های معتبر بين المللی ومنطقوی تحت نظر سازمان ملل متحد، حمايت مينمايد.

       ـ حزب با اعتقاد به اين حقيقت كه غلبه بر مشكلات كنونی كشور ودستيابی به اهداف سياسی، اقتصادی و اجتماعی مطروحهً مرحله كنونی نميتواند كار يك حزب و يـا نيروی سياسی باشد ، به اصل تشريك مساعی با ساير احزاب ، سازمان های اجتماعی ، كانون های فرهنگی ، مراكز علمی و اكادميك و شخصيت های با اعتبار ملی و مذهبی طرفدار جامعه مدنی ، معتقد بوده ، برای تامين اين امر از سياست تشكيل جبهه واحد سياسی با اين نيروها و همچنان از ائتلافهای سياسی ، پشتيبانی نموده برای تعميل آن مجاهدت مينمايد.

      درعرصه اجتماعی :

      بر مبنی تعهد حزب وطن جهت مبارزه بخاطر ایجاد ، تحکیم ، گسترش و تعمیق ازرشهای جامعه رفاه و ساختار های مدنی لازمی آن در عرصه اجتماعی ، دستیابی به اهداف ذیل را در نظر دارد :

       ـ  مردم افغانستـان متشكل از اقوام متعدد است كه بايد عينيت وجـود  آنان در ساختار نهاد های سیاسی واجتماعی افغانستان بطور عادلانه و دموكراتيك انعكاس قوی داشته باشد .  حزب وطن مخالف تاسیس و تشکل ساختارهای سیاسی برمبنای تعصبات تنگ نظرانه اتنيكی ، زبانی ، سمتی ، مذهبی بوده ، همچنان سؤ استفاده هـای سياسی و مداخلات غرض آلود خارجی را  كه بمنظور ايجاد خصومت ميان مردم باهم برادر ساكن كشور صورت ميگيرد ، محکوم مینماید .

        ـ حزب از سياست ها و تدابيری به منظور گسترش شبكه و بهبود كيفی خدمات اجتماعی چون : عرضه خدمات صحی ، كودكستانها ، شيرخوارگاه ها ، خانه سازی و تهيه مسكن ، اعمارپارك ها، تفريحگاه ها ، استراحتگاه ها ، ورزشگاه ها و سايرتاسيسات بـرای سرگرمی های سـالم جوانان ، اطفال وسالمندان ؛ تاسيس بيمه های صحی ، تقاعد ، معلوليت و معيوبيت ، حيات ، دارايی ، ملكيت ها و غيره ؛ مواظبت سازمانيافته ،  متـداوم و بـدون تبعيض و تمايز از معيوبين ، معلولين ، خانواده های قربانيان جنگ و عودت كنندگان بوطن ، تامين حقوق معقول در دوران حاملگی و زايمان برای زنان و اتخاذ ساير تدابير حمايوی از طفل و مادر؛ حمايت همه جانبه از كوچيهای افغانستان بمنظورارتقای سطح زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آنان و در قدم نخست در موارد اسكان مجدد ، اشتغا ل، حفظ الصحه ، تعليم و تربيه آنان ، پشتيبانی مينمايد. 

      حزب از تامين خدمات اجتماعی رايگان برای اقشار نادار جامعه بوسيله دولت، پشتيبانی نموده و برای گسترش آن مبارزه مينمايد.

          ـ حزب وطن از آزادی فكر و بيان ، مصؤنيت حريم خانواده ها ، پست و مخابرات ، آزادی انتخاب شغـل و مسلك ، حق كار، حق انتخاب آزاد محل سكونت و مسكن ، حق آزادانه سفر ، حق انتخاب كردن و انتخاب شدن ، حق تشكيل اجتماعات صلح آميز ، تاسيس سازمان های اجتماعي : اتحاديه هاي صنفی و مسلكی بخصوص اتحاديه های كارگران و دهقانان ، معلمان ، محصلان و سايركاركنان عرصه های فرهنكی ، سازمانهای جوانان ،  انجمن های دفاع از حقوق بشر و از جمله حقوق زنان ، حقوق جوانان ، حقوق كودك ، حقوق معلولين و معيوبين و حمايت ازحفظ محيط زيست ، دفاع و پشتيبانی نموده و وظيفه خود ميداند تا عليه تمام رسم و رواجهای خرافی ئی مبارزه نمايد كه به شكلی از اشكال حقوق مدنی اتباع كشور را تهديد مينمايد .

           ـ حزب وطن مخالف هرنوع تبعيض و سؤ استفاده جنسی وخشونت در برابر زنان است و ازسهمگيری فعال زنان افغانستان درتمام عرصه های حيات مدنی (سياسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی) دفاع مينمايد . ما ازمبارزات سازمانيافته و متشكل زنان آگاه و پيشگام كشور بمنظور رهايی زنان از ستم و احقاق حقوق كامل آنان، حمايت و پشتيبانی مينمائيم . 

           ـ  ما معتقديم كه مهاجرين افغان و آنعده افغانهائيكه طی ساليان طولانی مهاجرت در خارج كشور تولد و يا  تابعيت اخذ نموده اند ، جز انفكاك ناپذير جـامعه افغـانی و بخش بزرگ سرمايه با ارزش انسانی وطن ما اند . حزب ازتاسيس سـازمانهـای فرهنگی اين هموطنان و گسترش فعاليت اين سازمانها بخاطر حفظ ارزشهای افغانی  و از حقوق و منافع اين هموطنان بشمول اصل تابعيت دوگانه آنان دفاع نموده ، معتقد است كه اين تدابير ميتواند علايق سياسي ، اقتصادی و فرهنگی آنها را با مادر وطن اصلی شان ، پيوسته تحكيم و تقويت نمايد.

         در عرصه اقتصادی :      

          حزب وطن معتقد است که در صورت نظام مختلط اقتصادی و انتظام ارشادی آن مبتنی بر احترام به آزادی اقتصادی ، ایجاد فضای معقول برای عملکرد میکانیزم بازار، رعایت اصول افزایش کمیت و بهبود کیفیت تولید (تقسیم و تخصصی ساختن کار ، بهبود کیفیت و مؤثریت افزار کار ، تحریک مؤثر و معقول انگیزه رقابت و نفع شخصی) ، تقسیم عادلانه ارزش اضافی بر عناصر متشکله عوامل تولید (نیروی کار ، حجم مجموعی سرمایه جهت خرید افزارکار ؛ کرایه کارگاه و سایر ضرورت هایی که در پروسه تولید بکار میروند و مدیریت جریان تولید) ، تشخیص جواب معقول به سه سوال اساسی اقتصادی (کدام کالاها تولید شوند ؟ این کالا ها چگونه تولید شوند ؟ تقاضاکنندگان کالاهای مذکور چی کسانی اند ؟) و پلان گذاری رشد و انکشاف اقتصادی ـ بخصوص در زمینه تاسیسات بزرگ زیربنایی ـ  نظام اقتصادی کارایی انسجام می یابد که از تعادل درونی میان عناصر متشکله برخوردار بوده و باعث افزایش سطح تولید ، ازدیاد سرمایه ، کاهش سطح فقر  در کشور می گردد . حزب وطن بادرنظرداشت اصول فوق جهت دستیابی به اهداف اقتصادی ذیل مبارزه مینماید :

      ـ حزب وطن از پروسه  اعمار مجدد افغانستان ، تسريع ، گسترش، تعميق این پروسه و كارايی بهتر عناصر دخیل در آن ؛ انكشاف و ترقی  اقتصادی ـ اجتماعی افغانستان متكی بر اصل همزيستی سيستم های مختلف اقتصادی ، جلب و استفاده اعظمی مطلوب از انواع سرمایه در سکتور های مختلف اقتصاد ملی(دولتی ، خصوصی ، مختلط و کوپراتیفی) و در عرصه های صنعتی ، زراعتی ، مالداری ، تجارت ، بانكداری ، ترانسپورت و مواصلات ، ساختمانی ، توريزم ، نشرات ، راديو تلويزيون و سينماتوگرافی ، تعليم و تربيه ، موسسات تحقيقاتی و غيره ،  با توجه به مؤثریت آنها در ارتقای کیفی سطح زندگی مردم مبتنی بر شاخص های انکشاف بشری ، تامین اساسات اقتصادی جامعه رفاه همگانی مبتنی بر معیار های جهانی و ارتقای متعادل سطح مادی و معیشتی اتباع کشور(شهر ها و محلات)  و مبتنی بر اقتصاد بازار ، پشتيبانی مينمايد.

      ـ در حالیکه حزب وطن از تامین مالکیت دولتی بر معادن و سایر منابع زیرزمینی ، جنگلات ، و آثار باستانی حمایت مینماید به  تقويت نقش سرمايه خصوصی و ارتقاي سطح مؤثريت آن، جلب هرچه بيشتر سرمايه ها و مساعدت های خارجی بخاطر احيای مجدد اقتصاد جنگ زده كشور توجه داشته و درین میان به اعطای اولويت ها وسهولت ها جهت سرمايه گذاری بوسيله افغانهای مقيم خارج و تنظيم مبانی حقوقی درين زمينه معتقد است . ما از تعيين معاش عادلانه بمنظور استفاده مؤثر از نیرو و استعداد های انسانی توأم با صراحت های قانونی (قانون سرمایه گذاری ، قانون کار و بیمه های جنبی آن)  و از تاسيس بيمه های اجتماعی برای كارمندان و كارگران موسسات دولتی وخصوصی حمایت مینمائیم .

        ـ حزب وطن سكتورهای زراعت و مالداری را بخش عمده اقتصاد كشور دانسته، خواهان حل عادلانه مسئله زمين و آب بوده و معتقد است كه سكتورهای مالداری و زراعت در مرحله نخست ، بمنظـور رسيدن به خودكفايی ، در مركز توجه سياست های اقتصادی قرار گيرد . براي اين منظورمـا از اتخاذ تـدابيرهمه جانبه در مورد آماده ساختن مجدد زمين های زراعتی و سيستم های آبياری جنگ زده برای بهره برداری ، زراعتی ساختن زمين های باير، تاسيس فارمهای مدرن و مكانيزه زراعت و مالداری ، ترويج كود كمياوی وادويه ضد آفات و امراض نباتی ، تخم های اصلاح شده بذری و نسل های حيوانی ، تامين خدمات وترنری وتوسعهً علفچر ها ، حفظ  و اعمار بند های ذخيره آب ، حفر چاهای عميق ، كانالهای آبياری ، تنظيم استفاده عادلانه از منابع آبی ، احيای جنگلات ، گسترش ساحه و طرق استفاده معقول اقتصادی از آن ، حفاظت نسل های حيوانات كمياب ، نباتات طبی ، وسعت ساحوی باغ های مثمر ، پروسس و عرضه بهتر محصولات زراعتی و مالداری به بازارهای تجارتی داخلی و خارجی، پشتيبانی مينمائيم .

 ما خواهان آنيم كه متناسب به انكشاف سكتورهای زراعت و مالداری ، سطح زندگی ومعيشت دهقانان بی زمين ، كم زمين ، كارگران زراعتی  كشور ارتقأ يابد . برای اين منظور منجمله حزب از تاسيس كوپراتيف های توليدی ، خدماتی و استهلاكی به نفع زارعين و ساير زحمتكشان ده حمايت مينمايد .  

     چون سكتور های زراعت و مالداری نميتواند بدون توجه به تجهيز دهقانان ومالداران با فهم مسلكی ، مهارتهای بكاربرد وسايل مدرن وشيوه های پيشرفته كار بهبود يابد ، بنابرين ما ازتوجه به تربيت مسلكی دهقانان و مالداران و بخصوص از تربيت نسل جديد آنها ، حمايت مينمائيم.

        ـ حزب وطن از تمام اقدامات در جهت تقويت و انكشاف سكتور صنايع و در وهله نخست صنايع خفيفه، صنايع دستی ، مستظرفه و صنايع كيمياوی كه زمينه برای انكشافات اقتصادی، ايجاد شغل، توليد كالا و توسعه صادرات را مهيا ميسازند ، همچنان از سرمايه گذاری در عرصه های ساختمانی بخصوص شهر سازی و تهيه مسكن مجهز با سيستم كاناليزاسيون ، گسترش شبكه های مدرن مخابرات ، مواصلات ، ترانسپورت زمينی و هوايی ، احداث شاهراه ها وشاه لوله های ترانزيتی ، ايجاد سهولت ها برای جهانگردان و سياحين پشتيبانی نموده ، از هرگونه ابتكار در مورد استفاده مؤثراز ظرفيت های عظيم انرژی طبيعی كشور ( ذخاير زير زمينی نفت و گاز ، دريا های پر نشيب ، آفتاب داغ و وزش فراوان باد ها ) برای خـود كفا شدن افغانستان از اين ناحيه ، حمايت نموده بر ضرورت گسترش شبكه برق ، گاز و آب صحی آشاميدنی به تمام شهر ها و محلات كشور، تأكيد مينمايد .

        ـ حزب وطن در حاليكه روی تعيين و تثبيت سياست پولی ازجانب بانك مركزی تاكيد مينمايد، بر ضرورت توسعه و گسترش شبكه خدمات بانكی ، مدرنيزه ساختن بانكها ، حقِ داشتن حسابات بانكي و آزادی كامل و قانونی اتباع كشور در امر استفاده از دارايی های شان ، پافشاری نموده و باور داريم كه اين تدابير به جلب اسعار خارجی ، تامين تحرك لازم در حيات اقتصادی ، تسريع دوران پول و در نتيجه به رونق سريع اقتصاد كشور كمك مينمايد.

         ـ حزب وطن از استقرار نظام مالياتی به طريق ماليات تصاعدی ( مترقی) و تنظيم سيستم واحـد گمركی دفاع مينمايد . ما عقيده داريم كه بدون نوسازی دستگاه اداره دولتی و اداره اقتصاد ملی ازطريق استخدام كـادر های تحصيل يافته ، مسلكی ، متعهد و با تقوا، سياست های دولت در امر اعمار مجدد ، انكشاف و ترقی اقتصادی  اجتماعی كشور نميتواند مثمر گردد . بنابرين مدرن ساختن ساختار و عملكرد اداره بايد با مبارزه قاطع عليه مفاسد اداری توأم گردد. 

در عرصه فرهنگی :

         گنجينه های فرهنگ باستانی ما انعكاس دهندهً وطندوستی ، صلح پسندی ، آزاديخواهی ، انساندوستی و اسلامی مردم ماست . ارزشهای فرهنگی نيروی عظيم تحرك اجتماعی در جامعه افغانی محسوب ميشوند . شخصيت يك فرد افغان در بستر اين ارزشها و در نتيجه بهم آميختن آن با ساير ارزشهای زيستی ، نضج می يابد . حزب وطن معتقد است كه گسست از اين ارزشها ، بحرانِ از خود بيگانگی فردی وگروهی را باعث ميگردد ؛ بنابرين ما سياست فرهنگی خويش را بربنيـاد اين ارزشها و به ترتيبی تنظيم و تعميل مينمائيم كه امكانات لازم جهت غنای فرهنگ هريك از اقوام باهم بـرادرافغان را ـ بمثابه گل های رنگارنک و معطر باغستان فرهنگ ملی ما ـ در پروسه همگرایی ملی و در همسويی با ارزشهای فرهنگی جهان معاصر تدارك نمايد . بنابرين ما عقيده داريم كه :

        ـ دين مقدس اسلام دين اكثريت قريب به تمام مردم افغانستان و در تشخُص معنويت مسلط جامعه افغانی از ظرفيت عظيم انگيزنده برخوردار است . حزب با چنين دركی سياست های فرهنگی خود را در پرتو ارزشهای دين مقدس اسلام : عبادات ، طهارت و پاكی معنوی و جسمی ، تقوا و پرهيزگاری ، راستی و درستی ، خير و خيرات ، صدقه و ذكات ، تعـاون و دستگيری ، صـلح و آشتی ، برادری وبرابری ، صلهً رحم و شفقت ، همكاری و دوستی ، احترام به زنان ، حفظ پاكيزگی مادی و معنوی محيط خانوادگی ، محيط زيست و محيط كار، فرض دانستن آموزش برای مردان و زنان ، احترام به بزرگان و شفقت بر خوردان ، مروت با دوستان و مدارا با دشمنان ، روابط نيك با همسايگان ، همزيستی وروابط نيك باپيروان سايراديـان و احترام به عقاید و باور های آنان ، تنظيم مينمايد. 

       در عين حـال مـا بـا سؤ استفاده از دین جهت فریب و اغوای دینداران و بکاربرد آن بمثـابه وسيـله دستيـابی بـه اهـداف سيـاسی ، بطـور قطع مخالف استيم . 

      ـ  حزب وطن با درك از اهميت بزرگ كادر متخصص، مسلكی و كار فهم، در گام نخست از بازسازی مجدد و سريع موسسات تعليمی ، تحصيلی و تحقيقات علمی مطابق به مقتضیات زمان  طرفداری نموده و درين زمينه خواهان ايجاد و گسترش سيستم تعليم و تربيه عمومی ، مسلكی و تحصيلات عالی در هماهنگی با ضرورتهای سكتور های توليدی ( زراعتی ، مالداری ، صنعتی، سـاختمانی،استخراج معادن و) ، اداری ، تحقيقات علمی ،  مالی ، هنری و  می باشد . ما برای اطفال و جوانان كشور خويش خواهان تعليمات ابتدایی و متوسط حتمی رايگان ، تحصيلات عالی و مسلكی رايگان اما متكی بر علاقه و استعداد داوطلبان آن ميباشيم . همچنان ما از تامين زمينه های بيشترتحصيلی برای رشد هرچه بيشتراستعدادهای علمی ، تخنيكی ، ادبی و هنری و از تدابيری كه مبين ارجگذاری به دستآورد های علمی (كشفيات، اختراعات وايجادگريهای) آنان باشد حمایت مینمائیم و برای این منظور از تشكيل انجن های علمی ، ادبی و هنری بمثابه تبارز دهنده اراده جمعی و كانونهای رشد استعدادهای اين طيفِ از روشنفكران ؛ ازتاسيس موسسات تعليمی وتحصيلی داخل خدمت ، شبانه و آزاد ؛ همچنان از تدابير تشويقی بمنظور تعميم سواد آموزی در ميان داوطلبان کلانسال ، پشتيبانی مينمائيم .

       ـ حزب وطن معتقد است كه جمع آوری مجدد آثار غارت شدهً مـوزيم ها ، گالری ملی ، آرشيف ملی ، كتابخانه ها ، گنجينه های هنرِ موسيقی ، مرمت آبدات تاريخی از وظايف اهم دولت افغانستان و سایر نهاد های ملی است .

       ـ ما عقيده داريم كه انديشه های هنرستيزانه ، زيانهای  بزرگی بر گنجينه های هنری و برروان حساس هنرمندان مستعد كشورما واردنموده اند . بدين ملحوظ  ضرور ميپنداريم كه توجه حد اكثر به احيا ، بازسازی و رشد هنرهـای موسيقی ، تياتر ، سينماتوگرافی ، مجسمه سازی ، نقاشی ، رسامی ، ميناتوری ، شبكه كاری ، حكاكی ، خطاطی وغنای ادبيات همه زبان های رايج در كشور و فولكلورمردمی ما ، صورت گيرد .

       ـ افغانستان گهواره  پرورش قهرمانان و پهلوانان نامدار تاريخی است . جوانان افغان در گذشته و حال با امكانات محدود ، مهارت های شـايستهً سپورتی را تبارز داده اند كه طی سالهای جنگ  به اين دست آوردها نيز مانند سايرعرصه هاي اقتصادی و اجتماعی ، زيان های بزرگ وارد گرديده است .  بمنظور جبران اين خسارات ، ايجاد مصروفيت های سالم برای نسل جوان كشور و شگوفايی استعداد های شان ، مـا از اتخاد تدابيرهمه جـانبه به وسيلـه دولت وسكتور خصوصی برای ساختمان تاسيسات سپورتی ، تدارك البسه و وسايل سپورت ، تربيت كادرها و سپورتمين های حرفوی ، تشكيل كلب های سپورتی ، سازماندهی مسابقات محلی ، منطقوی و ملی ميان تيم ها وكلپ های سپورتی ، شركت سپورتمين های كشور در مسابقات خارجی و بين المللی و از دعوت سپورتمين های ساير كشورها به افغانستان ، پشتيبانی مينمائيم . 

        ما عقیده داریم که سپورت های محلی افغانان از ظرفیت های بزرگ برای رشد و انکشاف وهمچنان از جاذبه لازم جهت معرفی به جهانیان و ترویج برخوردار بوده که می باید به آن توجه معطوف گردد .

     در عرصه سياست خارجي :

         حزب وطن از تنظيم سياست خارجی كشور مبتنی بر درك جهان معاصر در ابعاد جديد كه خصوصيت عمده  آن می باید همـكاری وتساند بين المللی برای بقای بشريت ، حل سياسی و صلح آميز مسايل جهانی ، تشنجات منطقوی و اختلافات ميان كشور ها باشد ، همچنان از تامين همكاری هاي اقتصادی ، فرهنگی و ايكولوژيكی ميان كشورها ، توأم با رعايت منافع مشروع همديگر وتلفيق آن بامنافع مسلم جـامعه بشری حمایت مینماید . مبتنی بر همین اصول بنیادی : 

         ـ حزب وطن  از حفظ ، بهبود و توسعهً مناسبات افغانستان مبتنی بر اصول تساوی حقوق ، عدم مداخله ، احترام متقابل و منافع جانبين با همه كشورهای جهان پشتيباني نموده و با كشورهای همسايه خواهان تامين مناسبات حسن همجواری، همسايگی نيك متكی برعدم مداخله در امور  همديگر، تامين همكاری متقابل وحل اختلافات( منجمله اختلافات مرزی) از طرق مسالمت آميز و سياسی با در نظر داشت حقايق تاريخی و معيار های قبول شده جهانی تحت سر پرستی سازمان ملل متحد و ساير مجامع بين المللی ، ميباشد .

           ـ حزب وطن طرفدار سهمگيری وسيع و مؤثر دولت افغانستان در فعاليت های سازمان ملل متحد ودركنفرانس کشورهای اسلامی مي باشد . همچنان بر اصل احترام و تعميل اصول و ميثاق های بين المللی بوسيله دولت افغانستان ، تاكيد مينمايد .

            ـ حزب وطن از موضع دفـاع از صلح ، سياست های  جنـگ افروزانه رامحكوم نموده خواهان حل مسايل بين المللی از طرق سياسی و صلح آميز ميباشد ؛ درعين حال از منع توليد وازمايش اسلحه كشتار جمعی ( ذروی، كيمياوی و بيولوژيكی) حمايت مينماید. ما وجود اسلحه ذروی را در منطقه و در همسايگی افغانستان نه تنها خطر بزرگ برای كشور خويش بلكه صلح جهانی ميپنداريم ؛ زيرا وجود اسـلحه مذكور در منطقه ئی كه متاسفانه به كانون فعاليت مافيای بين المللي مواد مخدر، تروريزم بين المللی و بنيادگرايی مبدل شده است، ميتواند ( چنانچه شواهد نشان داده است ) به مركز بين المللی فروش و قاچاق اسلحه ذروی ، كيمياوی ، بيولوژيكی و دانش دستيابی به انواع  اسلحه مذكور، نيز مبدل گردد . بنابرين ما از تمام تدابيری پشتيبانی مينمائيم كه كشور های حوزه جنوب آسيا ، بخصوص كشورهای همسايه افغانستان را به  منطقه  عاری از انواع اسلحه مذكور، مبدل سازد . همچنان ما از تدابيرمشترك همه كشورها عليه كشت ، پروسس ، تجارت و قاچاق مواد مخدر و مبارزه مشترك آنان برضد تروريزم و جنايات سازمانيافته بين المللی پشتیبانی مينمائیم . 

ـ حزب وطن طرفدارتامين نظم عـادلانه در روابط اقتصادی بين المللی است . مبتنی بر همين اصل از سهمگيری فعال و مؤثر افغانستان در اتحاديه های اقتصادی ، تجارتی ، ترانزيتی ، ترانسپورتی و گمركی بين المللی و منطقوی ، پشتيبانی مينماید .

         ـ حزب وطن از سياست جلب كمك های بلا عوض ، سرمـايه گذاریهـا و كريدتهاي خارجی بمنظور بازسازی ، انكشاف و ترقی اقتصادی ـ اجتماعی كشور بشرطی حمايت مينمايد كه از تاثيرات ايديولوژيك و سياسی فارغ و برمبنای همكاری های بيغرضانه و منفعت متقابل استوار باشد . 

          ـ ما عقيده داريم كه : چون جنگ و ويرانی افغانستان در اثر تجاوز و مداخـله وسيع ، دوامدار و چندین جانبه خـارجی بوقوع پیوسته و کشور ما قربانی آن است ، مردم ما حق دارند تا از جامعه بين المللی اعم از كشورهای بزرگ ، كشورهای ثروتمند ، كشور های همسايه ، سازمانها و موسسات بين المللی طلب کمک نمايند كه دربازسازی افغانستان ، سهم خود را بصورت گسترده و مؤثر اداً نمايند .                                                          

                                                                                   ومن الله التوفيق

 

 

 

 

 

د وطن ګـوند د ۱۳۹۱ لمریز کال د تلی د میاشتی پنځمی 

نیټی د عمومی مجمعی له خوا تصویب شوی ګوندی سند

کابل ـ افغانستان

 

 

 

 

 

 

 

دوطن ګوند مرامنامه

 

 

 

 

 

 

 

 

۱

دلوی او بخښونکی خدای په نامه

د وطن ګوند مرامنامه

 

زمونږ ګران هیواد افغانستان یو واحد، خپلواک، اسلامی، د لرغونو  تمدنونو زانګو، د اوږد تاریخ، توریالي اولس، منل شوو دودونو او طبیعي زیرمو او بډاینو لرونکۍ هیواد دۍ.                                               

افغانستان د ملی غورځنګونو او آزادي غوښتونکو مبارزو میړنو خاوره او د وتلو او ویاړلو مشرانو او شخصیتونو د روزني ټاټوبي دۍ. زمونږ د هیواد تاریخ د دیني عقایدو، د خاورې د بشپړوالی ، دملی ارزښتونو او ملي نوامیسو، د ملي یووالي د ټینګښت او دموکراسی څخه د دفاع په لیار کښې د ولسونو د مبارزو او هڅو شاهد دۍ. دغو مبارزو د آزادي غوښتونکو ځواکونو، استعماري ضد، استبدادي ضد او روڼ آندو غورځنګونو په هڅو کښې ځلانده انعکاس موندلی، چه زمونږ دملی تاریخ له ویاړه ډک پاڼو ته ېې ښایست وربخښلۍ او د راتلونکو ترقی غوښتونکو غورځنګونو د نسلونو دپاره یۍ بډایه تجربي او د زده کړی درسونه په سوغات پرښي دي چه دغو تجربو او درسونو ته د پاملرنۍ په صورت کښې او د سیاسي آند لید د دستګاه په بڼه د هغو نویوالی، بډاینه او سمونه، کولای شول د افغان هیواد پالو د ترقي غوښتونکو مبارزو د جګو او ټیټو ارونکي لاره د ځلانده ډیوې په شاني روشانه کاندي .                                                     

 

 

 

۲

خو په خواشیني سره ویلاي شو چه د دموکراسي د لسیزی ( ۱۳۴۳ ــ ۱۳۴۵ هـ ـ ش ) په اوږدو د بیا تشکل په درشل کښي غورځنګ ته د افغانستان دسیاسي مشرتابه له لورې، پورتنیو تجربو او درسونوته دنه پاملرنې په وجه له طبیعی مسیره انحراف ورکړ شو، دنړۍوالو زبر ځواکو تر مینځ د سړې جګړې تر اغیز لاندې ( ښي او کیڼ ) ایدیالوژیکي تمایلات را په ډاګه شول، څو په پای کښي د ملي ګټوپر خلاف، هېواد د همدې جګړې دشدت په شرایطو کښې د نوموړو قدرتونو تر مینځ د سیالیو اود هغوي د سیمه ایزو لوبو په ډګر واړول شو او په پایله کښې یۍ د هېواد په کورنیو چارو کښې د پراخو بهرنیو لاس وهنو د پاره پلمي رابرسیره او پخپله هم د کورنیو عواملو په څیر د نظامي او وسله والو قواوو په کارونې سره، یو د بل پر ضد ودریدل.                                                                      

د ۱۳۵۸ کال د مرغومي د میاشې په شپږمه نیټه د پخواني شوروي اتحاد نظامی تیرۍ د افغانستان په کورنیو چارو کښې د نړۍ والو ځواکونو او د سیمې د رقیبو هېوادونو د په داګه لاس وهنو د تشدید او پراختیا سبب وګرځید او د وضعیت پر پیچلتیاېي هومره زیاتوالی راوست چه حتی د ملي روغي او جوړې دسیاست د اعلان او تعمیل او دژینیو توافقاتو د لاسلیک په پایله کښي په ۱۳۶۸ کال د سلواغی د میاشتې په ۲۶ مه نیټه د نوموړو یرغلګرو ځواکونو د وتلو وروسته هم نه یواځې دا چه همدا لاس وهنې او د هغه په اثر په هېواد کښې خونړۍ جګړي متوقفې نشوې بلکه د ژینیو د توافقاتو په نقضونې سره او ورپسې د ۱۳۷۱ کال د وری د میاشتې په ۲۷ مه نیټه د ملګرو ملتونو د سرمنشي د سولې د پنځه فقره یز پلان د ناکامولو او د هغو څخه د وروستنیو پایلو د رابرسیره کیدنې پس د وطن ګوند او دولتی جوړښتونو له هغې جملې څخه د افغانستان د جمهوریت د وسله والو ځواکونو د پاشلو، مجاهدینو ته د قدرت د لیږد، د کورنۍ جګړې د تداوم، د طالبانو د رامینځ ته کولو او قدرت ته د هغو د رسولو او د نړۍ والي بنیادګرايۍ، تروریزم او د مخدره توکو د تولید او د بهرنیو توطیئو په مرکز د افغانستان اړول هم دا بحران او د هغه په اثر روانو جګړو نورهم ژورتیا او پراختیا وموندله چه د افغانستان خلکوته دا هرڅه د خپلو لسګونو زرو بچیانو

 

                                         ۳

 د شهادت، معیبوبیت او معلولیت، د سل ګونو زرو کورنیو له هغې جملې څخه د ړون آندو او ملي کادرونو د مهاجرت، د هېواد د ورانی، د اقتصادي، ټولنیزي او فرهنګې بنیادونو او جوړښتونو د چور او نابودۍ او د ملي نفاق د مینځ ته راوړنې په بیه تمام شول .                                                

د جګړو د کلونو پیښې د کورنیو دښمنو لورو او داخلي سیالۍ او د قدرت دساتنۍ او یا دهغه د لاسته راوړنې پرسر مخامخ نښتې او په پاي کښې د هغه دماهیتآ نوي وضعیت د رامینځ ته کیدو وروسته کوم چه د ۱۹۹۱ کال د دسمبر په میاشت کښې د پخواني شوروی اتحاد د اضمحلال او په ځانګړي توګه د ۲۰۰۱ کال د سپتامبر د ۱۱ ــ مي پیښې په پایله کښې يې شکل ونیو د امریکا د متحدو ایالتونو او نړۍ والي ټولنې د نظامي مداخلې په اثر د طالبانو د ادارې سقوط او د ۲۰۰۱ کال د دسامبر په میاشت کښې دبن توافقات رامینځ ته شول چه د افغانستان په قضیه کښې يي متخاصم دخیل لورې د ایدیالوژیکي ــ تشکیلاتي پلوه له بحران سره مخ کړل او دهمدې ځواکونو پیل شوی سیاسي ــ تشکیلاتي پاشنې ته يۍ زیاته چټکې وروبخښلهدهمدې پاشني په دوام، ویاړلو او مستعدو ځواکونو سر را اوچت کړ او د تیرو قضایاوو په علمي نقادانه ارزونې سره یۍ دنوي فکري ــ سیاسي او تشکیلاتي راټولیدنې به لورې خپله لیوالتیا په ډاګه کړله.                                              

یو هم دهمدې سیاسي ځواکونو څخه دهېواد په سیاسي وضعیت کښې د وطن ګوند دغړو مجدد انسجام جوړښت وو چه د خپل مجدد سیاسي حضور د دندې اجرا ته یۍ خپل چمتووالۍ څرګند کړ. یعني د هغه سیاسي ګوند مجدد حضور چه تر ټولو نورو د مخه يۍ دیوه مخکښ ځواک په توګه د شپیتمې لمریزې لسیزې په اوږدو کښې د وسلوال تقابل د شدت په بهیر  کښې د شهید داکتر نجیب الله تر رهبرۍ او هدایت لاندۍ يۍ له طبیعي مسیره څخه د هېواد د ترقي غوښتونکي غورځنګ د بي لارې تابه حقیقت روښانه کړایدیالوژیکي ضد تمایلات يۍ نقد کړل، دافغانستان دکشالي د نظامي حل سره يۍ مخالفت څرګند کړ ، د هېواد د ترقي غوښتونکو غورځنګونو تاریخي بهیر او تجربو، د اسلام د مقدس دین ارزښتونو او د هېواد منل شوو او غوره دودونو او دستورونو ته یی پام واړاوه او همدی ارزښتونو او وضعیت پر بنیاد یی د ملی روغی جوړی سیاسی مفکوره تنظیم کړه، د بین الافغانی تفاهم

                                           ۴ 

او پوهاوي پر اساس يۍ د ملي روغې جوړې مشي اعلان کړه او دافغانستان دمعضلې د سیاسي او صلح آمیز د حل لاره يۍ غوره کړله. درست په همدې وخت کښې د وطن ګوند د خپلو غړو د مجدد انسجام د بهیر په بشپړونې سره د افغانستان (د ۱۳۸۳ کال د لندۍ د ۲۲ ــ مي د مرغومي تر ۱۴ ــ مي نیتې د لويې چرګې په وسیلهد نوي تصویب کړ شوي اساسي قانون او(د ۱۳۸۲ کال د تلي د میاښتې د ۲۲ ــ مي نیتېد سیاسي ګوندونو د نافذ قانون د ارزښتونو پر بنسټ د خپلې مبارزې او سیاسي فعالیت نوی پړاو پیلويپه همدې اساس د وطن ګوند چه د خپل تاسیس او فعالیت له پیل څخه (د ۱۳۶۹ کال د چنګاښ په میاشت کښېماهیتآ یو نوۍ سیاسي ځواک ګنل کیږي د افغانستان د آزادي بخښونکي او ترقي غوښتونکي غورځنګ له مینځه يۍ د همدۍ غورځنګ د وارث په توګه سر را اوچت کړۍ او له هغو څخه د ترلاسه شوو تجربو او درسونو ته په کتو سره له ذهنیګري، تلوار لرنې او ارمان پالنې پرته د هېواد له ټولنیز، اقتصادي او فرهنګي وضعیت، د سیمې او نړۍ د حالت د علمي ارزونې له مخې د افغانستان د خلکو او تاریخ پر وړاندې د مسؤلیت د احساس په لرنې سره د هېواد سیاسي ډګرته یو ځل بیا ورګدیږيد هېواد د نورو ملي، بدلون غوښتونکو، ترقي خوښونکو او د مدني پلوه تولنو سره د مرستې او ریښتینې پوهاوي پرسټه پر اوسنیو ستونزو اوهر ډول پرشا تلني او محافظه کاري پر وړاندې د برلاسۍ په موخه، عمل کوي .                              

د افغاني ترقي غوښتونکي فرهنګ د ارزښتونو له مخې د ملي او دموکراتیک خاصیت لرنه د وطن ګوند اساسي ماهیت لرونکي ځانګړتیا ګنله کیږي ګوند پر خپلو سوچونو ، وینو او کړنو باندې دغو ارزشتونو ته چه په عام بشري فرهنګ او ارزښتونو کښې د ژورو ریښو لرونکي دي ، ځان ژمن بولي ، له همدې امله د وطن ګوند د ژورو کیفی ټولنیزو ، اقتصادي بدلونونو پلوۍ دۍ .

خو نوموړو بدلونونو ته لاس رسۍ د توطئي ، نظامي کړنې ، د زور او تاوتریخوالي د کارونې، د قدرت د انحصار، پر ذهني کلیشه اي لوري د ټولنې د جبري سوقونې او د ټولنیزې، اقتصادي ودې او تکامل له اړینو پراوونو څخه د ټوپ وهنې له لارې په بشپړ ټوګه مردود ګني او معتقد دۍ چه ټولنیزو، اقتصادي بدلونونو، ناوړه حالت ته د پاي د ټکۍ ایښودل اوپرمختګ ، ټولنیز عدالت او ټولنیزې هوسايۍ ته رسیدنه د یوه اوږده تاریخي بهیر په 

۵

اوږدو کښې د ملیونونو انسانانو د ګډو هڅو په پایله کښې شونۍ دۍ، د همدې وجې له مخې د وطن ګوند د ټولنیزي، اقتصادي ودې او پرمختیا او د ملي فرهنګ زرغونتیا د هغو تدریجي او صلح آمیزې ځانګړتیا ته په پاملرنې سره دا رنګه ملاتړ کوي څو دا هر څه د ملیونونو هېوادوالو انسانانو د خپلې خوښۍ او اګاهانه برخې اخیستنې له لارې تر سره شيګوند خپل نقش په نوموړي بهیر کښې د ترقي غوښتونکو افکارو او نظریو د خپرونو او نوموړو موخوته د لاس رسي په کار کښې د هېوادوالو سیاسي خوځښت ته د سمت ورکونې له لیارې د یوه سیاسي، پوه او یو موټي ځواک په توګه سر ته رسوي.                                                                         

د وطن ګوند اساسي دندې د افغاني ټولنې ځانګړتیاوو ته په کتو سره په اوسني پړاو کښې ریښتینې او عادلانه سولې ته د رسیدو، بیا جوړونې، د ولسونو د هوساینې د کچې د لوړوالي په موخه د اقتصادي ټولنیزي پرمختیا، د ځاني پوهې او ملي یووالي د قانونمند بهیر د سرته رسونې او د دموکراسي د پراختیا او ژورتیا په لار کښې مبارزه تشکلوي او بالاخره د ټولنې د اقتصادي ــ سیاسي ژوندانه په ډګر کښي د هوسا ټولنې د ارزښتونو د رامینځ ته کیدلو، د هغو د ټینګښت ، پراختیا او ژورتیا له بهیر څخه دفاع کول دي. ددي په څنګ کښې د پورتني بهیر د بریالي پرمخ بیونې په کار کښې د ولسونو د اګاهانه ګډون د تامینولو په موخه د مدني ټولنې د جورښتونو له نقش څخه ملاتړ کوي .                                                              

موږ هوسا ټولنه دهغو آزادو او د مساوي حقوقو لرونکو متشکلو افرادو څخه ګنو څوک چه په یوه ټولنیز ولسواک او حقوق بنیاده نظام کښې د امنیت د تامین او د اقتصادي، ټولنیزي، سیاسي او فرهنګي هوسایۍ د شونتیاوو څخه برځمن وي، د دوۍ د پاره خپل قانوني حقوق او مکلفیتونه د ګد ژوندانه په بهیر کښې د درک وړ وي، د عالي فرهنګ په چوکاټ کښې او د قوي وطني احساس په لرنې سره هغه سرته ورسوي.                        

د وطن ګوند پورتنیو لرلیدو موخو ته د لاس رسئ د پاره لاندینۍ مرامنامه چه د اسلام د مبین دین له اصولو، د هېواد د اساسي قانون له مندرجاتو، ملي مفاخرو، افغاني رسالت او عامو بشري ارزښتونو سره پوره سمون لري، طرحه کړي، څو ټول خپل غړي او پلویان د هغي د پلي کیدو په 

۶

لیار کښې د ولسونو د راجلبولو او یو ځای والي په منظور ګدې مبارزې ته وهڅوي .   

 

 

په سیاسي ډګر کښې :                                               

 

- ګوند د خپل ملي ماهیت له مخې دهېواد د استقلال، ملي حاکمیت او ځمکني بشپړتیا، د افغانانو د ملي یووالي د ساتنې او تینګښت څخه دفاع کوي، د ملي ګټو د تهدید په صورت کښې دټولو نورو ګوندي، طبقاتي، قشري، صنفي، قومي، قبیلوي، سمتي او محلي ګتو د پاسه د نوموړو ګټو پر رجحان تاکید کوي

- د معاصر مدني ژوندانه د تامین، د ټولو اقوامو، د مذاهبو د پیروانو او دهېواد د مختلفو سیمو د اوسیدونکو په مناسب او بي له تبعیضه ګدون سره د سیاسي ټولنیزو اوفرهنګې دموکراتیکو بنیادونو تاسیس او پیاوړتیا اړین  ګني، د قانونیت له ټینګښت، د دموکراسۍ د اصولو له رعایت، د سیاسي کثرت ګرايي، د آزادو مستقیمو، سري، مساویانه یوه دا رنګه ټاکنو څخه ملاتړ کوي چه په هغوۍ کښې هیڅ سیاسي ځواک او ټولنیزه ډله د ښځینه او نارینوو په ګدون د مساوي حقوق (دیوه تن یوي رايۍڅخه بې برخې او مستثنی نه وید دي ترڅنګ ګوند پردي عقیده دۍ چه سیاسي حاکمیت د افغانستان په اولس پورې اړه پیدا کويدا د افغانستان خلګ دي چه حق لري د قانوني ټاکنو له لیارې د حاکمیت د مشروع بدلون په اړه پریکړه وکړيله همدې امله ګوند د غیر قانوني او نا مشروع لیارې دقدرت د لیږد له هغې جملې څخه د زور او وسلې کارونې، توطئې او کودتا سره مخالف دۍ اوپه ګوند کښې د نظامېګرانه تمایلاتو د بشپړ نفی کولو ملاتړۍ دۍزمونږ په عقیده، قانونې نظام هله بشپړیړي، کله چه د افغانستان ټول وګړی او افغاني ټولنې بنیادونه د دولتي مقامونو او ارګانونو په ګدون د قانوني متقابلو حقوقو او مسؤلیتونو لرونکي وي او قانون د دوۍ د پاره په یوشاني بې له توپیره او تمایزه پلۍ شي .                                                                     

- لویه جرګه د وطن ګوند له نظره د اهمو مسایلو په برخه کښې د پریکړو په موخه د افغانستان  یو سیاسي عنعنوي او لرغونۍ بنیاد ګنل کیږي چه دموکراسي له مقتضیاتو سره په همغږي کښې دهغې د غړو د رابلنې او 

 

۷

ترکیب د طریقو او دهغې دکار د محتوا او تصمیم نیونې د طرزالعمل د ټاکنې پوره  ملاتړ اړین دئ .                                                                      

په همدې ډول موږ د جرګو جوړولو څخه او په مرکز او ټولو سیمه ایزو واحدونو کښې د دولتي جوړښتونو د واحد ارګان په بڼه د قدرت او دولتي ادارو جوړوني دفاع کوو او د دوۍ د مسؤلیت په برخه کښې د اقتصادي، ټولنیزي او فرهنګي مسئلو د حل په موخه نوموړو جرګو ته د قانوني صلاحیتونو دلیږد په هکله د اړین اقدام ملاتړ کوو.                              

ګوند د ملي نوامیسو د ساتنې او حراست په خاطر د اړین کمیت له مخې د ملي اردو جوړونې په هغه صورت کښې حمایت کوي چه هغه د آزمویل شوي او تجربه لرونکي پرسونل او همدارنګه د مسلکي تحصیل لرونکو کادرونو د جذب له لارې شونۍ شي او په عین حال کښې د ملي یووالي سمبول او پر ټولو اړینو تخنیکي تجهیزاتو سمبال وي.

ګوند پر دي نظر دۍ څو د کورني اختلاف وړ مسئلې او ستونزې د سیاسي لیارې په صلح آمیزه او عادلانه توګه حل او فصل شي ګوند همدا ډول د بهرنیو تهدیدونو د تضمین شوي مخنیوي په صورت کښې د ملګرو ملتونو تر نظر  لاندې د موافقه لیکونو د امضاء کولو او نړۍ والو معتبرو تضمینونو له لیارې د افغانستان د بې طرفي د اصل او دهغه د غیر نظامي کولو پوره ملاتړ کوي .                                                                                 

ګوند دي حقیقت ته په اعتماد سره ویلای شي چه د یوه ګوند یا سیاسي ځواک د پاره دا کار ناشوني دۍ څو د هېواد د اوسنۍ ستونزې حل او په اوسنی پړاو کښې د مطروحه سیاسي، اقتصادي او ټولنیزي موخو ته دی لاس رسۍ په یوازېتوب تر لاسه کړی، ګوند له نورو ګوندونو، ټولنیزو جورښتونو، فرهنګې مرکزونو، علمي او اکادمیکو مراجعو او مدني ټولنو پلوي ملي او با اعتباره ټولنو او شخصیتونو سره د ګډ هاند پر اصل معتقد دۍ او د همدې موخی د ترلاسه کولو دپاره سیاسی جبهې اوهمدا شاني د سیاسي ائتلافونو د جوړیدنې څخه خپل ملاتړ په داګه کوي او د هغه د عملي کولو په لار کښې خپل مجاهدت اعلانوی .         

 

۸

په ټولنیز ډګر کښې :                                               

 

د وطن ګوند د هغې ژمنتیا له مخې چه د هوسا ټولنې د جوړیدو، ټینګښت، براختیا او د هغې د ارزښتونو د ژورتیا او مدني جوړښتونو د رامینځ ته کیدو په لیار کښې د مبارزې پرمخ وړونه لري، په ټولنیز ډګر کښې لاندینیو اهدافو ته لاس رسۍ په پام کشۍ لري:                                                  

- د افغانستان خلک چه د بیلو بیلو اقوامو څخه متشکل دۍ، باید د افغانستان دسیاسي او ټولنیزو بنستونو په جوړښت کې د هغوي د شتوالي عینیت په عادلانه او دموکراتیک ډول قوي انعکاس ولريګوند هر ډول  اتنیکي، زبني ، سیمه ایز او مذهبي تعصب او تنګ نظری او همدارنګه د هغو څخه سیاسي ناوړه کار اخیستنه او یا له غرض څخه ډکې خارجی لاس وهنې غندی او محکوموی چه د خلکو ترمینځ د دښمني په موخه تر سره کیږي.                    

- ګوند له هغه سیاست او  تدبیرونو څخه چه د ټولنیزو خدمتونو لکه د روغتیایي خدمتونو، وړکتونونو، د شیدو خورو ماشومانو ساتنځایونو، کورجوړولو، پارکونو، استراحت ځایونو، بدني روزنځایونو او ټولو هغو ودانیو او تاسیساتو له جوړونې څخه چه د ځوانانو، ماشومانو، د ډیر عمر خاوندانو د بوختیا د پاره جوړیږي، همدارنګه د متقاعدینو، معلولینو او معیوبینو د ژوندانه، شتمنۍ، ملکیتونو او نورو د پاره د بیمې رامینخ ته کولو، له تبعیضه پرته له معیوبینو، معلولینو، د جګړې د قربانیانو له کورنیو، هېواد ته د راستنیدونکو سره د مرستې او تعاون د سرته رسولو، ښخو ته دحاملګي د وخت د حقوقو د ورکړي، د مور او ماشوم څخه د ټولو حمایوي او مرستندویه تدبیرونو د سر ته رسونو، د کوچیانو د ټولنیز ژوندانه د ښه کولو په موخه په لمړي سر کښې د دوۍ د ځای پر ځای کیدو او سرپناه، د کار موندنې، روغتیایی خدمتونو له ښوونې او روزنې څخه ننګه او ملاتړ په ډاګه کويګوند د دولت لخوا د بي شتو او غریبو کورنیو د پاره د وړیا خدمتونو له برابرولو څخه ملاتړ کوي.                                            

- د طن ګوند د فکر او بیان د آزادی، دکورنیو د حریم  او د پُستی او مخابراتو مصوونیت، د شغل او مسلک له آزادي تاکني، د کار له حق، په هر 

۹

ځای کښې د خپلې خوښې سره سم د ژوند کولو له حق، د آزاد سفر کولو له حق، د انتخابولو او انتخابیدلو له حق، به سوله ایز ډول د ټولنو د جوړیدو له حق، د ټولنیزو جوړښتونو د رامینځ ته کیدو: د صنفی او مسلکي اتحادیو او ټولنو د جوړیدو له حق، په ځانګړي توګه د کارګرانو، بزګرانو، ښوونکو، محصلانو او ټولو فرهنګی برخو د کارکونکو د اتحادیو، د ځوانانو د سازمان، دبشري حقوقو د دفاع له انجمنونو له هغې جملې څخه د ښخو له حقونو، د معلولینو او معیبوبینو د حقوقو او ژوندانه د چاپیریال څخه ننګه خپله دنده ګني. ګوند مکلفیت لري څو د ټولو ناوړه دودونو پر خلاف مبارزه وکړی، په هیڅ بڼه د هېواد د اوسیدونکو حقونه تر ګواښ لاندې رانه شي 

- ګوند د هر ډول جنسی تبعیض او د ښځو پروړاندې د تاوتریخوالي  او د هغوی د جبری واده کولو سره مخالف دۍ، د مدني ژوند په ټولو برخو (سیاسي، ټولنیز، اقتصادی او فرهنګيکښي د افغانستان د ښځو له رغنده او فعال ګډون څخه ملاتړ کويموږ د آګاهو او مخکښ ښځو له سازمان ورکړشوو مبارزو څخه او له هر ډول ستم څخه دښځو د خلاصون او هغوي ته د ټولو حقونو له ورکړي څخه ننګه کوو.                                                            

- مونړ پر دې باور یو چه مهاجرین او هغه افغانان چه د هجرت په اوږده موده کښې له هېواد څخه بهر زیږیدلي او یا يي دبهرنیو هېوادونو تابعیت لری، د افغانی ټولني نه بیلیدونکي برخه او د افغانی ټولنی د ارزښتمني پانګې، ستره برخه ګڼله کیږيګوند د دوۍ د فرهنګي ټولنود  فعالیتونو او ددی فعالتونو له پراختیا څخه، چه د افغاني ارزښتونو د ساتلو په موخه تر سره ګیږی او همدا رنګه د دغو هېوادوالو له حقونو او ګټو څخه، د دوۍ د دوه ګوني تابعیت په شمول، ننګه او ملاتړ کوي او پردي عقیده دۍ چه نوموري کړنې او تدبیرونه کولاي شي، ددغو هیوادوالو سیاسي، اقتصادي او فرهنګي اړیکې له مورنۍ او اصلي ټاټوبي افغانستان سره د تل د پاره پیاوړي او غښتلي وساتي.                                                         

 

په اقتصادي دګر کښی :

 

- دوطن ګوند معتقد دۍ چه د مختلط اقتصادي نظام او اقتصادي آزادي ته درناوي، د بازار د معقول میکانیزم د کړنو دپاره د معقول چاپیریال د رامینځ ته کولو، د کمیت د ډیرښت او د تولید د کیفیت(دکار ویش او تخصصی

۱۰

کونې، د کار د افزارو د ښه والي او اغیزمنتیا، د سیالۍ او شخصي ګتې د اغیزمنې هڅونې او معقولي پارونېد ښه والي د تولید د متشکله عواملو پر عناصرو (د کار پر نیرو، د اوومو موادو او د کار د افزارو په موخه د مجموعي پانګې پر حجم، د کار ځای پر کرائیي او د تولید د پروسې پر مدیریتد اضافي ارزښت د عادلانه ویش، درۍ ګونو اقتصادي سوالونو (کوم اجناس تولید او تورید کړل شي؟. دغه اجناس څنګه تولید او تورید کړل شي؟. د نوموړو اجناسو متقاضیان څوک دي؟. او د اقتصادي ودې او پر مختک پلانول په ځانګړي توګه دسترو زیر بنائي تاسیساتو د جوړونې په برخه کښي د هغه ارشادي نظام پر بنسټ فعال اقتصادي نظام انسجام مومی چه د متشکله عناصرو ترمینځ د داخلي تعادل څخه به برخمن وي او د تولید د کچې د لوړاوي، د پانګې د زیادښت او په هېواد کښې د فقر د کچې د راټیتیدنې سبب ګرځي 

د وطن ګوند پورتنیو اصولو ته په کتوسره لاندینیو اقتصادي موخو د لاسرسي په منظور مبارزه کوي :

 - وطن ګوند د افغانستان د بیا جوړونې له بهیر، د همدې بهیر د چټکتیا، پراختیا، ژورتیا او د هغه د ننه عناصرو د غوره فعالونې، د مختلفو اقتصادي سیستونو د ګدې همغږي او فعالیت د اصل، د ملی اقتصاد په مختلفو (دولتي ، خصوصی ، مختلط او کوپراتیفيسکټورونو او صنفي، کرهنیزي، مالداري، سوداګرۍ، بانکداري، ترنسپورت او مواصلاتو، ساختماني، توریزم، نشراتو، رادیو تلویزیون او سینماتوګرافي، ښوونې او روزنې، څیرنیزو موسساتو او نورو ډګرونو کښې د ډول ډول پانګې جلبونې او دهغو څخه د اعظمي مطلوبي ګتې اخیستنې چه د بشري پراختیا د شاخصونو پر بنسټ د ولسونو د ژوندانه د سطحې د کیفي لوړیدنې او د نړۍ والو معیارونو سره سم دهېواد د (ښاري او کلیوالياتباعو د مادي او معیشتي کچې د متعادلي لوړیدنې او د بازار اقتصاد د معیارونو له مخې د عامه هوسا ټولنې د اقتصادي اساساتو د ټنګښت اغیزمنتیا پکښې متصوره وي، بشپړ ملاتړ څرګندوي 

- وطن ګوند په داسې حال کښې چه پر کانونو او نورو د ځمکې لاندې زیرمو، ځنګلونو او لرغونو آثارو د دولتي ملکیت د تامین ملاتړ کوي د خصوصي پانګې د پیاورتیا، هغې ته د اغیزمنې ارتقاء ورکونې، دپانګو د 

۱۱

راجلبونې او په دي اړوند د بهرنیو مرستو د ترلاسه کولو، د هېواد د جګړه ځپلې اقتصادي بیارغونې په بهیر کښې اوسیدونکی افغاني پانګوالوته د لمړیتوب د حق د ورکړي، او دهغوئ دباره د آسانتیاوو د برابرولو او په دی هکله د حقوقي سرچینو پر تنظیم، معتقد دي موږ د انساني نیرو او استعدادونو څخه د اغیزمنې ګتې اخیستنې په موخه قانوني صراحتونو (د پانګې اچونې د قانون ، د کار د قانون او د هغو جښي بیموته په کتو سره د عادلانه معاش د ټاکنو ، د دولتي او خصوصي ادارو د کارمندانو او کارګرانو دپاره د ټولنیزو بیمو له جوړونو څخه خپل ملاتړ په ډاګه کوو 

- د ګوند د کرنې او مالداري سکټورونه د هېواد د اقتصادی ودې بنسټیزه برخه بولي د ځمکو او اوبو د عادلانه ویش غوښتونکۍ او پر دئ باور دئ چه د مالداري او کرنې سکتور په مرکز کښې قرار لريموږ په همدې منظور د هغو تدبیرونو څخه چه د کرنې د پاره د ځمکو د بیا برابرولو د جګړه ځپلي اوبو لګونې د سیستم له بیارغونې چه له ځمکو څخه د حاصلاتو د اخیستلو په مقصد تر سره کیږي، همدارنګه د شن‍‍‍‍‍‍ډو او نا آبادو ځمکو کرنې ته د هغو د آماده کولو څخه ملاتړ کوو، همدارنګه د کرنې او مالداري، د میکانیزه فارمونو، د کمیاوي تخمونو برابرول او د هغو ویش، د وترنري خدمتونو او د څړ ځایونو مهیا کول، د اوبو له سرچینو څخه په عادلانه ډول د چاروتنظیم، د ځنګلونو بیا رغونه، هغو ته پراختیاورکول او ورڅخه په فني توګه اقتصادي کار اخیستنه، ‌د نادرو او لږلیدو حیواناتو د نسل ساتنه، دطبی بوټو او د میوه ارونکو باغونو پراختیا، د زراعتي محصولاتو پروسس او بازار ته د زراعتي محصولاتو وړاندې کول 

هغه مهمې دندې ګڼلي کیږي چه زموږ دهېوادوالو د ژوندانه کچه لوړوي .                                               

موږ د دي غوښتونکي یو څو د کرنیزو سکتورونو له انکشاف او پرمختیا سره متناسب د لږ ځمکو او بي ځمکو بزګرانو او کارګرانو په ژوندانه کښې ښه والي رامینځ ته شيګوند د دي هدف د ترلاسه کولو په نیت د تولیدي، کرهنیزي، خدماتي او استهلاکي کوپراتیفونو جوړول او د کرهنیزي، خدماتي او استهلاکي کوپراتیفونو جوړول او د کرهنیزو کارګرانو او ټولو زیار ایستونکو په ګټه د هغو کارونو د کار اساسي لوري ګني 

څرنګه چه د کرهنی او مالداری سکتورونه نشی کولای چه د بزګرانو او مالدارانو د مسلکی پوهاوی او د هغوی په وسیله د عصری وسایلو د پکار 

۱۲

اچونی مهارتونه او د کار پرمختللی طریقو د سمبالوو پرته ترسره شی، لدی کبله مونږ د بزګرانو او مالدارانو او په تیره بیا د ځوانو بزګرانو او مالدارانو د مسلکی پوهاوی د کچی د لوړتیا څخه ننګه کوو.

- ګوند د صنایعو د سکتور پرمختیا په لمړي سر کښې د سپکو صنایعو، لاسي صنایعو، مستظرفه او کیمیاي صنایعو وده دهېواد د اقتصادي پرمختګ، وزګارو خلکو ته د کار موندنې او د صادراتو د کچې د لوړتیا په کار کښې غوره ډګرونه په نښه کوي .                                                        

همدارنګه ګوند دښار او کور جوړول په ځانګړي توګه د ښار جوړول، د مسکن برابرول چه د کانالیزاسیون د سیستم لرونکي وي، د مخابراتو د مودرنو شبکو پراختیا، د ځمکني او هوائي ترانسپورت او لویو لارو جوړول او ترانزیت تنطیم، د توریستانو د سیاحت د اړینو شرایطو برابرول، په اقتصادي برخه کښې د مهمو دندو په قطار کښې حسابويله انرژی د سترو سرچینوتر ځمکي لاندې د نفتو زیرمې، د ګازو، سیندونو، د لمر او بادي نیروڅخه د افغانستان د خود کفائي په لیار کښې ګټه اخیستنه،  د اقتصادي پرمختک غوره کاري استقامت حسابیږي. د برښنا د شبکو پراختیا او ښارونو او کلیوته د ګازو او روغتیائي د څښاک د اوبو رسول هغه اړيني پرمختیائي لارې دي کومې چه ولسونه په اوسنيو شرایطو کښې ورته شدیده اړتیا لري.                                                                            

- موږ په داسې حال کښې د پولي سیاست پر ټاکلو ټینګار کوو چه د بانکي خدمتونو پراختیا، د بانکونو سمبالتیا په نوي تکنالوژي او په بانکونو کښې د حساب لرنې حق په هغه کښې په غوره سره په  پام کښې نیول شوئ وي دا ځکه چه دا ټول اقدامات د بهرنیو اسعارو راجلبول، د پولي دوران په چټکتیا او په اقتصادي ډګر کښې بشپړ تحرک او خوځښت رامینځ ته کوي .  

- ګوند د مترقي مالیو له پرمخ تللي سیستم او د ګمرکونو له واحد سیستم څخه دفاع کوي او پردې باور دي چه په نوموړي برخې کښې د وړو مسلکي، ژمنتیا لرونکو او پرهیزګارو کادرونو استخدام کولاي شي، د ملي عوایدو د کچې د لوړتیا په کار کښې ګټور ثابت شيدولت نشي کولائ د اقتصادي  بیارغونې او ټولنیزي پرمختیا پرته، د هېواد اقتصاد پیاوړئ کړيد دي هدف د تر لاسه کولو مهم اقدام د ټول اقتصادي ماشین موډرنیزه کول او له اداري فساد سره د قاطع مبارزې پر مخ وړل ګڼل کیږي .                        

 

                                             ۱۳

 

په فرهنګې ډګر کښې  :                                              

 

زموږ لرغونئ فرهنګې میراث د دیني عقائیدو انعکاس، وطندوستی، سوله او خپلواکي زموږ د انسان دوستي وجوهات جوړوي زموږ فرهنګي ارزښتونه په افغاني ټولنه کشې د ټولنیز خوځښت ستره قوه  ګڼله کیږي چه د همدې ارزښتونو په چوکاټ کې د یوه افغان شخصیت د هغه د ژوند له نورو ارزښتونو سره غبرګون موميد وطن ګوند پر دي باور دئ چه د نوموړو ارزښتونو شلیدنه، فردي او ډله ایز له ځانه پردیتوب رامینځ ته کوي، له همدې امله موږ خپل فرهنګي سیاست د همدغو ارزښتونو پر بنسټ دا رنګه مرتبوو او تنظیموو چه د بیلا بیلو سیمو اوسیدونکو وروڼو قومونو د فرهنګ پرمختیا او غوړیدنه د ملي فرهنګ دیوې برخې په توګه د نړۍو وال فرهنګ له ارزښتونو سره په پام کښې نیول شوي وي .                                      

موږ پر دې باور یو چه :                                                           

- د اسلام مقدس دین د افغانستان دخلکو د اکثریت دین دئ چه دافغانستان د ټولو خلکو د معنویت په پیژندو او تشخیص کښې د ستر ظرفیت او انګیزې لرونکئ دئ، ګوند همدې ټکي ته په پام سره خپل فرهنګې سیاست د اسلام د مقدس دین د ارزښتونو په رڼا کښې لکه عبادت، معنوي پاکوالي، تقوا او پرهیزګاري، رښتینولي، خیر او خیرات، صدقه او ذکات، مرسته او همدردي، سوله او پخلاینه، ورورئ او برابري، زړه سوئ او شفقت، مرسته او دوستي، ښځوته درناوئ، دکور او چاپیریال د مادي او معنوي پاکیزګي، حلالو ته پاملرنه او له حرامو او ناروا ځني ځان ژغورنه، پر نر او ښځي د علم د زده کړي پر اړتیا او د هغې په فریضي ټینګار، د لویانو درناوئ، پر ماشومانو شفقت، له ګاونډو سره د ښي او نیکي اړیکې لرل، همدارنګه د ټولو ادیانو له پیروانو سره د مناسب سلوک لرنه، اړین او ارزښناک ارزوي .

د دي په څنګ کښې ګوند د سیاسي موخو د تر لاسه کولو دپاره له دیني ارزښتونو څخه د ناوړه کار اخیستنې جدي مخالف دئ .          

۱۴

- د وطن ګوند د پاره د متخصصینو، مسلکي کادرونو او کار پوهانو ستر او ارزښتناک رول او اهمیت د پوره درک وړ دئپه لړئ سر کښې د ښوونیزو موسسو د چتکي رغونې، تحصیلي او څیړنیزو موسسو له نویتا به او بیارغونې څخه خپل پلویتوب په داګه کوي .                                       

په دي هکله د ښوونې او روزنې، مسلکي او لوړو زده کړو د سیستم له رامینځ ته کولو او پراختیا سره په هغه صورت کښې چه کرهنیزئ، مالداری، صنعتي، ساختماني، د کانونو را ایستنې او نوري اداري، علمي، څیړنیزي، مالي او هنري چارې چه د هر یوه سکتور د اړتیا له مخې په پام کښې نیول شوي وي، خپله همغږي اظهار وي .                                              

مونږ دخپلو هېوادوالو د لوڼو او زامنو د پاره د لمړنیو زده کړو او  منځنیو زده کړو د حتمی توپ او وړیا کول، لوړي او مسلکي زده کړي په وړیا ټوګه، خو چه د داوطلبانو له علاقمندي او استعداد سره تړاو لري او همداشاني د تحصیل د پاره د زیاتو شونتیاوو او غوره شرایط د برابرولو پلویتوب کووپه علمي، تخنیکي، ادبي او هنري برخو کښې او هغو تدبیرونو ملاتړ کوو چه د علمي لاسته راوړنو (کشفیاتو، اختراعاتو او ایجاد ګریويد ارزښتونو څرګندویه دي.  به همدې توګه ګوند د علمي، ادبي او هنري انجمنونو د جوړیدو چه د ډله ایزې ارادي ښکارندوئی کوي او د روڼ  آندو د استعدادونو کانون شي، د ښوونیزو موسسو د تحصیلي سیستم په  چوکاټ کښې او همدارنګه له هغو تشویقي تدبیرونو څخه چه په هېواد کشې د حیاتي سواد د پاره اغیزمن  ثابت شي ، پوره ملاتړ په ډاګه کوو .             

- د وطن ګوند باور لري چه له موزیمونو، د ملي ګالری، ملی آرشیف، کتابتونونو، د موسیقی و د هنر خزانی څخه دغلا شوو آثارو بیا راټولونه او د تاریخي ابداتو ترمیمولو ته ژوره پاملرنه د دولت له اهمو دندو څخه شمیرل کیږي، په دی هکله هاند او هڅه دافغاني ټولنې د ټولو ملي بنسټونو دنده تشکیلوي، څو د نړۍ والي ټولنې په مرسته اړین اقدامات تر لاس لاندې ونیسي 

- مونږ پر دې باور یو چه هنر دښمنه اندیښنو، ډیر ستر زیانونه هنري زیرمو او سرچینو ته رسولي او دهنرمندانو پر روح او روان ئې ناوړه اغیزه 

 

۱۵

ښندلي ده. له همدې امله اړین ګڼو څوموسیقي، تیاتر، سینماتوګرافي، مجسمې جوړونه، انځور ګری، رسامی، میناتوری، شبکه کاری، حکاکی، خطاطی، په هېواد کې د ټولو رایجو ژبو د ادبیاتو بډاینه او د خلکو فلکلور ته ژوره پاملرنه واړوله شي .                

- افغانستان د نامتو او تاریخي قهرمانانو او پهلوانانو د روزنې زانګو دهد افغانستان ځوانانو تیر وخت او اوس هم په ډیرو محدودو امکاناتو سره ډیرو ښکلي سپورتي مهارتونو ته تبارز ورکړئ، چه د جګړې په موده کښې دغو لاسته راوړنو ته هم د نورو ټولو اقتصادي او ټولنیزو ډګرونو په څیر زیان رسیدلئ دئدهمدې زیانونو د جبران او د ځوانانو د سالم مصروفیت او د دوئ د استعدادونو د غوړیدو په نیت موږ د دولت او خصوصی سکتور د هر اړخیزو تدبیرونو او کړنو سرته رسونه، د سپورتي تاسیساتو، بدني روزنې د وسایلو او جامو برابرول، د کادرونو او سپورتمینانو روزنه او پالنه، د ورزشی کلپونه جوړونه، سیمه ایزو سپورتي سیالیو ته سازمان ورکول، د سیمه ایزو سپورتونو و ملي سپورتونو او لوبو د پاره د امکاناتو برابرول، د ځوانانو د دماغي او جسماني سالمې ودې په برخه کشې اغیزمن اقدامات ګڼل کیږي.                                                                                 

زمونږ د ګوند له نظره د سپورتي کلپونو جوړول، په بهرنیو او نړۍ والو سپورتی سیالیو کښې ګدون او د بهرنیو هېوادونو سپورتمینانو ته په  افغانستان کښې د ننه په سپورتي سیالیو کښې د ګدون د پاره د بلنو او امکاناتو برابرول، د ډیرو ارزښتناکو او اغیزمنو فعالیتونو په قطار کښې راخي.                                                                                 

موږ عقیده لرو چه د افغانانو محلي سپورتونه د ودې او پراختیا د ستر ظرفیت لرونکي او همدارنګه نړۍ والو ته د هغه د ورپیژندلو او د هغو د رواجولو د غوره جاذبې لرونکي دي چه باید ورته پاملرنه وشي .         

د بهرني سیاست په برخه کښې:                        

د وطن ګوند د ملي ګټو د ټنګښت او ساتنې پر بنیاد او همدارنګه د معاصرې نړۍ نویو ابعادو پیژندو ته په کتو سره چه دهغه عمده ځانګړتیاوې نړۍ والې مرستې او همکاري د بشریت د پایښت، د نړۍ والو مسئلو سوله ایزه او سیاسي حل او  د سیمه ایز کړکیچ او هېوادونو تر مینځ د اختلاف د 

۱۶

هوارې او همدارنګه د هېوادونو تر مینځ د اقتصادی، فرهنګي او ایکولوژیکی همکاریو د تامین د متقابلو مشروعه ګتو د رعایت او دبشري عامه ګټو سره سمون ولري. خپل بهرني سیاست د لاندیني اصولو پر اساس تنظیموی:       

- د وطن ګوند د افغانستان د بهرنیو اړیکو پراختیا او انسجام د مساوي حقونو پر بنسټ، دیو او بل په کورنیو چارو کښې د نه لاس و هنې او متقابلو ګټو ته د درناوي، پر اصولو ولاړې اړیکې او روابط ستائي او دهغو د پیاوړتیا په کار کښې مرسته او ملاتړ اړین بولی، له ګاونډو هېوادونو سره دښو او نیکو اړیکو په پام کښې نیولو د هغو تیګښت، ښه ګاونډیتوب چه یو د بل په کورنیو چارو کښې لاس وهنه شتون ونلري، له یوه او بل سره د مرستې او تعاون د روحیي د پیاوړتیا او د ستونزو د سوله ایز (له پولو څخه د راپورته شوو ستونزو په  ګډوندداسی حل غوښتونکی دی چه د تاریخي حقایقو او نړۍ والو معیارونو سره بشپړ سمون او د ملګرو ملتونو تر مشرۍ او لارښوونۍ لاندې سرته رسول کیږی.                                               

- د وطن ګوند د ناپیلیتوب د غورځنګ د غړو هېوادونو او د اسلامي کنفرانس د غور هېوادونو سره د نژدې اړیکو د تامین او تداوم او همدارنګه له نوموړو هېوادونو سره د متقابلو سیاسي، اقتصادي او فرهنګي مرستو د ملاتړ کوي او په نړۍ والې سولې او سیمه ایزو کړکیچونو په هوارۍ کښې د دوي داغیزمن نقش علاقمندي څرګندوي

- د وطن ګوند د ملګرو ملتونو په سازمان کښې د افغانستان د پراخې اغېزمنې او ګټورې وندې لرني پلوي دئ او نړۍ والو اصولو او میثاقونو د اصل پردرناوي اوتعمیل تاکید کويزموږ ګوند پر دې عقیده دی چه د متقابل درناوي اصل ته په کتو سره ټولو نړۍ والو میثاقونو او معیارونو درناوئ د افغانستان د دولت په وسیله زموږ د هېواد نړۍ وال پرستیژ لوړوي.

- دسولې څخه د دفاع ننګه، د لمسونکو او جګړه ایزو سیاستونو غندنه، د ډله ایزې وژنې، کیمیاوي ذروي او بیولوژیکي وسلو له مینځه وړنه او د سیاسي او اقتصادي ثبات هدف ته به سیمه او نړۍ کښې  رسیدنه زموږ د ګوند د سوله ایزې او اغیزمنې تګ لارې محوري ټکي جوړويموږ د ذروي وسلو شتون په سیمه او د افغانستان په ګاونډ کښې نه یواځې دا چه د خپل 

۱۷

هېواد د پاره ستر خطر ګڼو بلکه د نړۍ والې سولي په لیار کښې ستر خنډ او دنړۍ والي سولې د پاره ستر خطر دئ.

دا خکه چه د دغو وسلو شتون په داسې سیمه کښې چه د نشه اي توکو د نړۍ وال مافیایي فعالیت، نړیوال تروریزم او بنسټ پالنې پر کانون او ډګر اوښتئ دئ، کیداي شي چه (لکه څنګه چه پیښو ښودلي دهد ذروي، کیمیاوي، بیولوژیکي وسلو د خرڅلاو او قاچاق او د همدو وسلو پوهې او علم ته د لاس رسۍ په نړۍ وال مرکز هم واوړي.                               

له دي کبله موږ د ټولو هغو تدبیرونو او هلو او ځلو ننګه او ملاتړ کوو، کوم چه د جنوبي آسیا حوزه په ځانګړي ډول د افغانستان ګاونډي هېوادونه له همدې وسلې څخه بې وسلې کوی.                                                 

- د وطن ګوند د نړۍ والو اړیکو په ډګر کښې د عادلانه اقتصادي اړیکو د ټینګښت پلویتوب کويد دي اصل په پام کښې نیولو سره په اقتصادي، سودا ګریزو، ترانزیتي، ترانسپورتي او ګمرکي نړۍ والو اتحادیو کښې د فعال او اغیزمن ګدون تائید د افغانستان په ګټه بولي.                                  

د وطن ګوند د بلاعوضه مرستو، پانګونې او د بهرنیو کریدیتونو څخه چه د بیارغونې ، ټولنیزي او اقتصادي پراختیا او پرمختګ په منظور تر لاسه کیږي په دي شرط ننګه او ملاتړ کوي چه د سیاسي او ایدویالوژیکي اغیزو څخه لیرې او د بې غرضه مرستو او متقابلو ګټو پر بنسټ بنا ويمونږ پر دې باور یو چه په افغانستان کښې جګړه او ټولې ورانۍ د بهرنیو پر له پسې لاسوهنو په پایلو کښې رامینځ ته شوي او اوس هم هغه دوام لري زموږ خلک حق لري څو د نړۍ له لویو پانګوالو هېوادونو، ګاونډیانو، نړۍ والو موسسو، جوړښتونو او سیاستوالو وغواړي چه د افغانستان په بیارغونه کښې پراخه او اغیزمنه برخه واخلي او خپله وجیبه سرته ورسوي

 

 

و من الله التوفیق                                                              

 

چپاول دارایی های مردم توسط زورمندان ، جنگ سالاران و مفسدین داخل حاکمیت

Druckversion | Sitemap
© Rahema نشر مجدد مضامین این صفحه با ذکر منبع مجاز است